Akademia Zapomnianych Arcydzieł Filmowych przy DDK „Węglin” w Lublinie ma zaszczyt zaprosić na swój dziewiąty, tematyczny cykl kina klasycznego – Europejki.

W histo­rii kina roz­ryw­ko­wego, gatun­ko­wego i – patrząc sze­rzej – fabu­lar­nego, Hol­ly­wood posia­dał bez­względ­nie domi­nu­jącą pozy­cję. Pro­mi­nent­ność ta wią­zała się z upodmio­to­wie­niem mas. Kino euro­pej­skie w ramach sztuki fil­mo­wej wywal­czyło sobie nie­kwe­stio­no­walną wyso­ko­ar­ty­styczną pozy­cję, ale w obrę­bie ega­li­tar­nej kul­tury popu­lar­nej i jej kodów zasad­ni­czą rewe­la­cją i wyrocz­nią była ame­ry­kań­ska fabryka snów. Jej eks­pre­syjna tech­no­lo­gia ekra­no­wych opo­wie­ści była nie­do­ści­gniona. W dzie­jach rela­cji kina zza oce­anu i euro­pej­skiego intry­gu­jące są momenty zbli­żeń oby­dwu: inspi­ro­wa­nia się wza­jem i ukrad­ko­wego pod­pa­try­wa­nia dru­giej strony. Obser­wo­wa­li­śmy w Aka­de­mii, przy­kła­dowo, Wylera zafa­scy­no­wa­nego radziec­kimi osią­gnię­ciami Eisen­ste­ina w poli­ty­za­cji filmu. Można przy­wo­łać sytu­ację odwrotną: nowo­fa­low­ców – Truf­fauta czy God­darda – zapo­ży­cza­ją­cych poetykę eks­cesu i zabawy z gatun­ko­wego kina przy­gody i sen­sa­cji. Dla Ame­ry­ka­nów Europa zawsze pozo­sta­wała zmi­ty­zo­wa­nym miej­scem źró­dło­wym, pro­jek­tem zało­ży­ciel­skim dla kul­tury, sze­roko poję­tego, Zachodu. XX-wieczna domi­na­cja USA pod­szyta była nutą nostal­gicz­nej tęsk­noty za sta­rym kon­ty­nen­tem. Europa w grec­kiej mito­lo­gii była kobietą. Wła­śnie jej miękka, post­im­pe­rialna kobie­cość, charme Sta­rego Świata, wydaje się inte­re­su­ją­cym tro­pem euro­pej­skich obse­sji ame­ry­kań­skiego kina. Jego szcze­gól­nym fety­szem były prze­cież kobiety – aktorki z Europy. Ekra­nowe diwy: zawsze z klasą, nie­ba­nalne, inte­li­gentne i wyeman­cy­po­wane. Kobiety wysu­bli­mo­wa­nie piękne. Na ogół wzo­rem takich kobiet były i wciąż są dla Hol­ly­woodu Angielki. Ale to jest nazbyt łatwy trop. Temat na inny wyspiar­ski cykl. Nas inte­re­sują tym razem kon­ty­nen­talne Euro­pejki, eks­cy­tu­jące Ame­ry­ka­nów już choćby tylko swym obcym akcen­tem. Niemki jak Mar­lena Die­trich. Szwedki jak Greta Garbo. Fran­cuzki jak Bri­gitte Bar­dot. Włoszki jak Sophia Loren. Ich role w ame­ry­kań­skich fil­mach można byłoby uznać za wyłącz­nie ozdobne orna­menty, gdyby nie talent i euro­pej­ska swo­boda trans­oce­anicz­nych gwiazd. Nie­ocze­ki­wane sty­li­styczne inklu­zje Euro­pe­jek w sztywny, kon­wen­cjo­nalny świat Hol­ly­woodu dyna­mi­zo­wały i rewo­lu­cjo­ni­zo­wały obli­cze kina maso­wego. Po latach zarówno ich aktor­skie kre­acje, jak i siła ekra­no­wej oso­bo­wo­ści nie prze­stają zdu­mie­wać i zachwy­cać.

Kurator cyklu – dr hab Rafał Szczerbakiewicz

Dotychczas odbyły się:

Miejsce na górze

Duma i namiętność

Imitacja życia

Pobij diabła

Urzeczona

Ludzie koty

Towarzysz

Ludzie w hotelu

Szanghaj Ekspres