Dodsworth (USA, 1936)
Reżyseria: William Wyler
Obsada: Walter Huston, Ruth Chatterton
Film Williama Wylera „Dodsworth”, będący adaptacją powieści Sinclaira Lewisa, zgłębia charakter nowoczesnej Ameryki i zderza kulturę amerykańską z europejską. Film śledzi losy Sama Dodswortha, bogatego producenta samochodów, który podróżuje po Europie, napotykając nowe idee i kwestionując własne przekonania. Kwestionuje przyszłość amerykańskiego przemysłu i zastanawia się, czy będzie on stawiał na doskonałość, czy ulegnie masowej, słabej fabrykacji. W powieści Sinclaira Lewisa europejska podróż Sama Dodswortha prowadzi go do dojrzałości i głębszego zrozumienia siebie i Ameryki. Podczas gdy Sam z entuzjazmem przyjmuje amerykańską innowacyjność i postrzega Europę jako kontynent stagnacji, jego żona Fran, rozczarowana swoim życiem, szuka spełnienia w europejskiej wyrafinowanej kulturze. Powieść porusza tematy tożsamości, różnic kulturowych i dążenia do „lepszego życia”, podkreślając kontrastujące perspektywy Sama i Fran.
Sidney Howard zaadaptował powieść Sinclaira Lewisa „Dodsworth” na scenę po tym, jak Goldwyn początkowo odmówił zakupu praw filmowych. Sztuka, której premiera odbyła się w 1934 roku, odniosła sukces wśród krytyków i została wystawiona 1238 razy. Howard wprowadził znaczące zmiany w powieści, między innymi wprowadzając nowe postacie i znacznie udramatyczniając sceny, które w książce zostały jedynie zasugerowane. Filmowa adaptacja „Dodsworth” ściśle podąża za sztuką teatralną Sidneya Howarda, koncentrując się na małżeństwie Dodsworthów i romansach Fran w Europie. Samuel Goldwyn, pod wrażeniem pracy Williama Wylera nad „Tymi trzema”, wybrał go na reżysera, a dojrzałych aktorów - Ruth Chatterton i Mary Astor - obsadzono odpowiednio w rolach Fran i Edith. Wyler i Howard współpracowali, aby obyczajowo złagodzić postać Fran, przedstawiając ją jako kobietę, która poświęciła swą suwerenność dla sukcesu męża. Podczas kręcenia filmu „Dodsworth” Ruth Chatterton pokłóciła się z reżyserem o rolę Fran, co prowadziło do kłopotów w realizacji. Problemy emancypacyjne z filmu nałożyły się na życie Mary Astor, grająca Fran, stanęła w obliczu skandalu związanego z walką o opiekę nad dzieckiem i ujawnieniem w mediach jej wpisów z pamiętnika, ale producent Samuel Goldwyn poparł ją, wierząc w jej rację. Pomimo kontrowersji, Astor uzyskała w sądzie tymczasową opiekę nad córką.
Filmowa adaptacja „Dodsworth”, wyreżyserowana przez Williama Wylera, przedstawia bohaterkę jako wyidealizowaną Amerykankę, ucieleśniającą urok, cierpliwość i intelektualną ciekawość. W przeciwieństwie do powieści, film koncentruje się na wewnętrznej walce Dodswortha z samotnością i odkrywaniem samego siebie, a nie na jego debatach z Europejczykami. Wyler wykorzystuje techniki filmowe, takie jak ekranowe kompozycje przestrzenne i zastosowanie środka symbolicznych luster, tak aby metaforycznie zgłębić tematykę amerykańskiej witalności wobec zagrożenia faszyzmem w Europie. Wyler - francuski Żyd - już wtedy był uciekinierem z Europy. Film ukazuje poświęcenie życia osobistego dla sukcesu w biznesie i sugeruje, że prawdziwego szczęścia nie można znaleźć na emeryturze, porzucając dotychczasowe życie zawodowe w sytuacji gdy zaniedbywało się życie prywatne. Sam jest przedstawiony jako odnoszący sukcesy przemysłowiec, który przedkłada biznes nad życie osobiste, co ostatecznie prowadzi do porażki jego małżeństwa. Film nowocześnie wykorzystuje elementy wizualne, takie jak ujęcie Sama na tle kominów fabrycznych, aby powiązać jego tożsamość z postępem przemysłowym i zapowiedzieć pustkę, którą odczuje po przejściu na emeryturę. Fran z kolei pragnie nowego życia, wykraczającego poza ramy obecne, szukając nowego początku po wypełnieniu obowiązków rodzicielskich i obywatelskich. Wyler próbuje humanizować Fran, podkreślając jej racjonalne motywy i czyniąc ją bardziej sympatyczną niż w oryginalnej sztuce.
Wyler wykorzystuje kontrastujące elementy wizualne, aby przedstawić samotną eksplorację Sama i interakcje społeczne Fran, zapowiadając ich rozbieżne pragnienia. Uwypukla też naiwność Fran i niebezpieczeństwo wynikające z jej dążenia do wolności bez akceptacji partnera. Flirt Fran z Lockertem zestawiony jest z publiczną interakcją społeczną Sama z Edith.
Mimo krytyki postawy głównego bohatera film Wylera w zasadzie afirmuje godność amerykańskiego charakteru, przedstawiając Sama Dodswortha jako rozsądnego i tolerancyjnego człowieka, który ceni rozwój i postęp. Film ilustruje też wczesny realistyczny styl Wylera, wykorzystujący przestrzenne kompozycje estetyczne zanurzające widza w narracji koncentrującej się na napięciach emocjonalnych.
Wstęp wolny!
Przedstawiamy Wam rozkład jazdy na najnowsze seanse: Akademia Zapomnianych Arcydzieł Filmowych – LOVE STORIES: melodramaty
DOSTĘPNOŚĆ
Informację o dostępności budynku przeczytasz NA STRONIE
Jeśli potrzebujesz dodatkowych informacji lub chcesz skorzystać z asysty, skontaktuj się z koordynatorem ds. dostępności: dostepnosc@ddkweglin.pl
